Mắt xích còn thiếu trong quá trình tiến hóa móng trước ở các loài bọ cạp hiện đại và loài sam đã được nhận diện nhờ sự kiện phát hiện hóa thạch 390 triệu năm tuổi của các nhà nghiên cứu thuộc đại học Bonn (Đức) và Yale.
Mẫu vật được đặt tên là Schinderhannes bartelsi được phát hiện trong tình trạng bị hóa thạch trong đá phiến tại một mỏ đá gần Bundenbach (Đức), đây là một địa điểm cung cấp hóa thạch được bảo quản trong quặng pyrit với độ bền đáng ngạc nhiên có tên Hunsrück Slate. Hunsrück Slate trước đây mang lại những đầu mối giá trị về quá trình tiến hóa của động vật chân đốt – bao gồm các dạng giống tôm, bọ cạp và nhện biển cũng như loài bọ ba thùy cổ đại.
Dereck Briggs, giám đốc bảo tàng Lịch sử tự nhiên Peabody tại Yle kiêm tác giả bài viết đăng trên tờ Science, cho biết: “Với cái đầu giống như loài ăn thịt Anomalocaris khổng lồ sống dưới nước vào kỷ Cambri và cái mình giống động vật chân đốt hiện đại, mẫu vật này là ví dụ duy nhất về một sinh vật khác thường”.
Các nhà khoa học từ lâu đã băn khoăn về nguồn gốc của cặp “chân” phụ dùng để chộp bắt nằm trên đầu của bọ cạp hay sam. Các nhà nghiên cứu cho rằng mẫu vật Schinderhannes có thể mang lời gợi ý. Cặp chân phụ của chúng tương đương với cặp chân phụ của quái vật săn mồi cổ đại Anomalocaris – mặc dù những sinh vật với cấu trúc đầu như thế này được cho là đã tuyệt chủng vào giữa kỷ Cambri, 100 năm trước khi loài Schinderhannes xuất hiện.
Ảnh loài Schinderhannes (Ảnh : Steinmann Institute/University of Bonn)
Phần đầu của hóa thạch có đôi mắt hình củ hành, cái miệng tròn mở ra và một đôi chân phụ phân đốt nằm đối nhau với các cái gai hướng vào trong nằm dọc theo chiều dài chân phụ. Phần thân được chia thành 12 đốt, mỗi một đốt lại có các chân phụ nhỏ và một cái gai đuôi dài. Giữa phần đầu và phần thân là một cặp chi giống đôi cái hình tam giác lớn, dường như chúng có công dụng đẩy sinh vật giống như đôi cánh của chim cánh cụt. Không giống với tổ tiên sống ở kỷ Cambri đạt tới chiều dài 3 fit, con Schinderhannes chỉ dài có 4 inch.
Phát hiện này mất tới gần 20 năm nghiên cứu do Briggs tiến hành. Ông nói: “Đáng buồn là mỏ đá nơi mà những nguyên liệu quý giá này có mặt đã bị đóng vì nguyên nhân kinh tế, do đó mẫu vật bổ sung duy nhất nằm trong tay của những người sưu tập không được chuẩn bị kỹ càng hoặc không nhận ra được cái mà họ có”.
Các tác giả khác bao gồm Gabriele Kühl và Jes Rust (đại học Bonn, Đức). Nghiên cứu được tài trợ bởi Quỹ khoa học Đức và Quỹ Humboldt.